Καθώς η χρονιά εξελίσσεται, η Ελλάδα είναι έτοιμη να επιτύχει ένα ακόμη ορόσημο στις τουριστικές επιδόσεις, εν αναμονή απρόβλεπτων διαταραχών. Ο κρίσιμος κινητήρας που τροφοδοτεί αυτήν την επιτυχία είναι ο τομέας της ελληνικής φιλοξενίας, ο οποίος εξακολουθεί να λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος για την εθνική, περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη αλλά και για την κοινωνική ενότητα. Η άνοδος του τουρισμού είναι ιδιαίτερα εμφανής κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, τονίζοντας τον ανεκτίμητο ρόλο του στον συνολικό κοινωνικοοικονομικό ιστό της Ελλάδας, τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά.
Ο σημαντικός αντίκτυπος του τουρισμού στην ελληνική οικονομία είναι πολλαπλός. Χρησιμεύει ως σημαντική πηγή εσόδων και απασχόλησης, ενισχύει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας στην παγκόσμια αγορά και ενισχύει τη διεθνή της φήμη. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτός ο τομέας δεν είναι χωρίς προκλήσεις. Καθώς βρισκόμαστε εν μέσω ραγδαία μεταβαλλόμενων παγκόσμιων συνθηκών, ο ελληνικός τουρισμός δοκιμάζεται με νέους τρόπους.
Η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ενόψει της κλιματικής αλλαγής, έχει γίνει μια αδιαπραγμάτευτη πτυχή του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για τη βιομηχανία. Οι προνοητικές στρατηγικές μας πρέπει τώρα να δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη βιωσιμότητα, δίνοντας σημασία στην πρόληψη και τον μετριασμό των περιβαλλοντικών ακραίων περιστάσεων. Αυτές οι πρωτοβουλίες θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τα μοναδικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες κάθε ελληνικής τοποθεσίας, να επιδιώκουν την παράταση της τουριστικής περιόδου για να αποτρέψουν τον τοπικό υπερκορεσμό και να επιταχύνουν τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των βασικών υποδομών.
Η συνεργασία έχει αναδειχθεί ως ο βασικός δρόμος για τη διατήρηση θετικών αποτελεσμάτων σε αυτόν τον τομέα. Ο μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν επαναπροσανατολισμό προς μεγαλύτερη βιωσιμότητα, ποιότητα και θεματική διαφοροποίηση, προσαρμοσμένη στις μοναδικές προσφορές κάθε προορισμού εντός της χώρας. Μια τέτοια στρατηγική στροφή απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια, που περιλαμβάνει κατανομή πόρων και σχολαστικό σχεδιασμό σε κάθε θεσμικό επίπεδο.
Χρόνο με το χρόνο, οι ενδιαφερόμενοι στον τουριστικό κλάδο βρίσκουν κοινό έδαφος για θεμελιώδεις βελτιώσεις που απαιτούν άμεση προσοχή. Καθώς περνούμε από τις πρόσφατες εξελίξεις, όπως η αντιμετώπιση των θεμάτων του αθέμιτου ανταγωνισμού στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, είναι σημαντικό να στρέψουμε την προσοχή μας στην επίλυση μακροχρόνιων προκλήσεων. Αυτά περιλαμβάνουν τον χωροταξικό σχεδιασμό, τη διαχείριση των ακτών και το κενό σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Η κατά μέτωπο αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, με έμφαση σε αποτελεσματικές και γρήγορες λύσεις, είναι επιτακτική ανάγκη για την εισαγωγή του ελληνικού τουρισμού σε μια νέα, πιο ανθεκτική εποχή.
Καθώς πλοηγούμαστε σε αυτήν την αποφασιστική φάση, είναι επιτακτική ανάγκη να προσεγγίζουμε τις μακροχρόνιες και αναδυόμενες προκλήσεις με σαφήνεια, τόλμη και εστίαση σε απτά αποτελέσματα. Απαιτείται μια εναρμονισμένη, πολυεπίπεδη προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι ο ελληνικός τουρισμός όχι μόνο θα διατηρήσει την τρέχουσα δυναμική του αλλά και θα εξελιχθεί για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του αύριο, για τη βελτίωση του κλάδου, του περιβάλλοντος και της κοινωνίας γενικότερα.
Συνοπτικά, οι δράσεις που μπορεί η χώρα μας να πάρει είναι οι εξής:
Το πρώτο βήμα είναι να δοθεί προτεραιότητα στη βιωσιμότητα σε κάθε πτυχή της αλυσίδας αξίας του τουρισμού, από τα ξενοδοχεία έως τις υποδομές μεταφορών. Αυτό απαιτεί προσεγγίσεις πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Για παράδειγμα, τα ξενοδοχεία μπορούν να εγκαταστήσουν ηλιακούς συλλέκτες, να ανακυκλώσουν απορρίμματα και να χρησιμοποιήσουν συσκευές με ενεργειακή απόδοση, ενώ οι τουριστικοί πράκτορες μπορούν να προσφέρουν πακέτα με οικολογική συνείδηση και να επικεντρωθούν σε υπεύθυνα προς τη φύση ταξίδια.
Η αυξανόμενη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι πυρκαγιές και τα έντονα κύματα καύσωνα, απαιτεί ολοκληρωμένα σχέδια ετοιμότητας για καταστροφές. Τα ξενοδοχεία, τα θέρετρα και οι τοπικές αρχές πρέπει να συνεργαστούν για την ανάπτυξη και εφαρμογή πρωτοκόλλων έκτακτης ανάγκης. Τα αποτελεσματικά συστήματα επικοινωνίας, οι αναβαθμίσεις της υποδομής για να αντέχουν σε δύσκολες συνθήκες και η κοινοτική εκπαίδευση αποτελούν βασικά στοιχεία τέτοιων σχεδίων. Η προστασία των επισκεπτών από τον καυτό ήλιο που τα τελευταία χρόνια έχει ολοένα και πιο επικίνδυνες επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στον οργανισμό, είναι υψίστης σημασίας. Η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης όπως τέντες αλλά και ομπρέλες σε παραλίες αλλά και σε επιλεγμένα σημεία σε τουριστικούς προορισμούς και αρχαιολογικούς χώρους όπου συγκεντρώνονται πολύ επισκέπτες, θα προσφέρει πολύτιμή σκιά ιδίως κατά τους θερινούς μήνες. Οι επιχειρήσεις εστίασης μπορούν να επενδύσουν σε τηλεσκοπικές ομπρέλες εστιατορίων και καφετεριών που είναι διαθέσιμες σε πολλά σχήματα και μεγέθη και που μπορούν να ανοίγουν και να κλείνουν εύκολα χωρίς να ενοχλούνται οι πελάτες. Τα ξενοδοχεία και τα τουριστικά καταλύμματα που διαθέτουν πισίνες, είναι σκόπιμο να αυξήσουν τον αριθμό ομπρέλων έτσι ώστε όλοι οι επισκέπτες να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στη σκιά.
Η παραδοσιακή «υψηλή τουριστική περίοδος» τείνει να είναι το καλοκαίρι, όταν μέρη της Ελλάδας μπορεί να υπερκορεσθούν από τουρίστες και να αντιμετωπίσουν τις πιο σοβαρές προκλήσεις που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες. Μια στρατηγική για τον μετριασμό αυτού είναι η ενθάρρυνση των ταξιδιών και στις άλλες εποχές – την άνοιξη,το φθινόπωρο αλλά και τον χειμώνα. Αυτό όχι μόνο μειώνει το περιβαλλοντικό φορτίο, αλλά βοηθά επίσης στη σταθεροποίηση του εισοδήματος για όσους εξαρτώνται από τον τουρισμό.
Τα δημοφιλή τουριστικά hotspot κινδυνεύουν να γίνουν θύματα της δικής τους επιτυχίας. Ο υπερπληθυσμός οδηγεί στην υποβάθμιση των φυσικών πόρων και μπορεί να επιδεινώσει τις πιέσεις που προκαλούνται από το κλίμα στα τοπικά οικοσυστήματα. Η διαφοροποίηση του τουρισμού με την προώθηση λιγότερο γνωστών περιοχών μπορεί να ανακουφίσει αυτή την πίεση και να προσφέρει μια πιο αυθεντική εμπειρία στους επισκέπτες.
Κάθε περιοχή στην Ελλάδα έχει το δικό της σύνολο περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και τρωτών σημείων. Επομένως, οι τοπικές στρατηγικές προσαρμογής είναι απαραίτητες. Οι νησιωτικοί προορισμοί, για παράδειγμα, μπορεί να επικεντρωθούν στην προστασία των ακτών τους από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ενώ οι ηπειρωτικές περιοχές ενδέχεται να δώσουν προτεραιότητα στις προσπάθειες διατήρησης των δασών για τον μετριασμό του κινδύνου πυρκαγιών.
Οι επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν βασικές λύσεις στις προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα. Οι εφαρμογές που βοηθούν τους τουρίστες να ελαχιστοποιήσουν το αποτύπωμα άνθρακα ή νέες τεχνολογίες εξοικονόμησης νερού, μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά μακροπρόθεσμα. Επιπλέον, η ανάλυση δεδομένων μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό προτύπων και στην πρόβλεψη διαταραχών που σχετίζονται με το κλίμα, βοηθώντας έτσι στον αποτελεσματικό σχεδιασμό και την κατανομή των πόρων.
