Τον Ιούλιο με τα καταιγιστικά κύματα πρωτοφανούς καύσωνα, εκατοντάδες ήταν τα περιστατικά που νοσηλεύτηκαν στα νοσοκομεία της χώρας με συμπτώματα θερμοπληξίας.
Μόνο την Κυριακή 23/7, την πιο καυτή ημέρα μέχρι στιγμής, διακομίστηκαν σε εφημερεύον νοσοκομείο της Αττικής 41 πολίτες ενώ φαίνεται και πως ένας συμπολίτης μας έχασε τη ζωή του από θερμοπληξία κατά τη διάρκεια εργασίας τους ως delivery στην περιοχή της Χαλκίδας.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα περιστατικά ατόμων με θερμοπληξία που δεν μετέβησαν σε νοσοκομεία, καταλαβαίνουμε πως οι καύσωνες του 2023 είναι αμείλικτοι.
Με προβλέψεις για ακόμα χειρότερους καύσωνες μέσα στον Αύγουστο, είναι σημαντικό να ενημερωθούμε για τη θερμοπληξία, την αντιμετώπιση των κρουσμάτων θερμοπληξίας αλλά και πως μπορούμε να προστατευτούμε από αυτήν.
Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή μορφή θερμικού τραυματισμού και θεωρείται επείγουσα ιατρική κατάσταση. Είναι το αποτέλεσμα της παρατεταμένης έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες, συχνά σε συνδυασμό με αφυδάτωση, που οδηγεί σε αστοχία του συστήματος ελέγχου της θερμοκρασίας του σώματος.
Κατανόηση της θερμοπληξίας
Η θερμοπληξία συμβαίνει όταν το σώμα υπερθερμαίνεται σε θερμοκρασία πυρήνα 40°C ή υψηλότερη, η οποία μπορεί να βλάψει τον εγκέφαλο και άλλα ζωτικά όργανα. Είναι συνήθως η κλιμάκωση δύο λιγότερο σοβαρών καταστάσεων που σχετίζονται με τη θερμότητα: θερμικές κράμπες και θερμική εξάντληση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό ή ακόμα και να αποβεί μοιραία.
Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου για θερμοπληξία
Η θερμοπληξία προκύπτει από παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες και συχνά συνοδεύεται από αφυδάτωση.
Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Ηλικία: Η ικανότητα αντιμετώπισης της υπερβολικής ζέστης εξαρτάται από τη δύναμη του κεντρικού νευρικού συστήματος ενός ατόμου. Σε πολύ νέους και ηλικιωμένους, το κεντρικό νευρικό σύστημα δεν είναι τόσο εύρωστο, αυξάνοντας τον κίνδυνο.
- Άσκηση σε ζεστό καιρό: Η στρατιωτική εκπαίδευση, ο αθλητισμός ή οποιαδήποτε έντονη δραστηριότητα σε ζεστό καιρό μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία.
- Έλλειψη εγκλιματισμού: Τα άτομα που δεν είναι συνηθισμένα στις υψηλές θερμοκρασίες, όπως οι τουρίστες, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
- Ορισμένες καταστάσεις υγείας: Καρδιακές, πνευμονικές ή νεφρικές ασθένειες, παχυσαρκία, υψηλή αρτηριακή πίεση, αλκοολισμός ή οποιεσδήποτε καταστάσεις που προκαλούν αφυδάτωση καθιστούν πιο πιθανή τη θερμοπληξία.
Σημάδια και συμπτώματα της θερμοπληξίας
Τα κοινά σημάδια και συμπτώματα της θερμοπληξίας περιλαμβάνουν:
- Υψηλή θερμοκρασία σώματος: Μια κεντρική θερμοκρασία σώματος 40°C ή υψηλότερη, μετρούμενη με ορθικό θερμόμετρο, είναι το κύριο σημάδι θερμοπληξίας.
- Αλλοιωμένη ψυχική κατάσταση: Σύγχυση, διέγερση, μπερδεμένη ομιλία, ευερεθιστότητα, παραλήρημα, επιληπτικές κρίσεις και ακόμη και κώμα μπορεί να προκληθούν από θερμοπληξία.
- Αλλαγές στο δέρμα: Το δέρμα γίνεται ζεστό και ξηρό.
- Ναυτία και έμετος: Το άτομο μπορεί να αισθανθεί ενοχλήσεις στο στομάχι του να έχει τάση προς εμετό ή να κάνει εμετό.
- Ερυθρό δέρμα: Το δέρμα μπορεί να γίνει κόκκινο καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία του σώματος.
- Ταχεία αναπνοή: Η αναπνοή μπορεί να γίνει γρήγορη και ρηχή.
- Αγωνιστικός καρδιακός ρυθμός: Η καρδιά θα χτυπά γρήγορα καθώς προσπαθεί να δροσίσει το σώμα.
Πιθανές Επιπλοκές
Η θερμοπληξία χωρίς θεραπεία μπορεί γρήγορα να βλάψει τον εγκέφαλο, την καρδιά, τα νεφρά και τους μύες. Η βλάβη επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών ή θανάτου. Οι πιθανές επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν νεφρική και καρδιακή βλάβη, μυϊκή κατάρρευση και βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες
Η πρόληψη της θερμοπληξίας περιλαμβάνει σωστή ενυδάτωση και προσεκτικό σχεδιασμό κατά τη διάρκεια της ζέστης.
Ακολουθούν μερικές χρήσιμες συμβουλές:
- Πίνετε άφθονα υγρά: Κατά τη διάρκεια της ζέστης, είναι απαραίτητο να αυξήσετε την πρόσληψη υγρών, ανεξάρτητα από το επίπεδο της σωματικής σας δραστηριότητας.
- Φοράτε ελαφριά ρούχα: Τα ελαφριά, φαρδιά ρούχα βοηθούν στην εξάτμιση του ιδρώτα και κρατούν το σώμα πιο δροσερό.
- Προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα: Το ηλιακό έγκαυμα επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να κρυώσει. Χρησιμοποιήστε αντηλιακό ευρέος φάσματος τουλάχιστον SPF 30.
- Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο: Αποφεύγετε τις ασήμαντες εξόδους κατά τη διάρκεια έντονου καύσωνα. Αν ωστόσο πρέπει να βγείτε, φροντίστε να ξεκουράζεστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάτω από δέντρα με παχιά σκιά ή επιλέξτε καταστήματα που διαθέτουν επαγγελματικές ομπρέλες ή άλλα συστήματα σκίασης.
- Μην αφήνετε ποτέ κανέναν σε σταθμευμένο αυτοκίνητο: Αυτή είναι μια κοινή αιτία θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη σε παιδιά και σκυλιά. Όταν σταθμεύετε στον ήλιο, η θερμοκρασία σε ένα αυτοκίνητο μπορεί να αυξηθεί κατά 6,7°C σε 10 μόλις λεπτά.
- Αν βρίσκεστε σε παραθαλάσσια περιοχή, καθίστε σε καφετέρια ή μπαρ που διαθέτει ομπρέλες και πιείτε νερό ή κρύο τσάι για να δροσιστείτε άμεσα. Επειδή ενδέχεται να έχετε μειωμένους ηλεκτρολύτες, φάτε κάτι αλμυρό, σε μικρές ποσότητες όμως.
- Άσκηση σε πιο δροσερές ώρες της ημέρας: Εάν πρέπει να ασκείστε εντατικά, κάντε το κατά τις πιο δροσερές στιγμές της ημέρας, όπως το πρωί ή το βράδυ. Προσπαθήστε να αποφεύγετε την άσκηση κατά τις περιόδους έντονου καύσωνα.
- Εάν υπάρχει υποψία θερμοπληξίας, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Ενώ περιμένετε βοήθεια, βάλτε το άτομο στη σκιά, αφαιρέστε τα περιττά ρούχα και δροσίστε το με ό,τι διαθέσιμο μέσο έχετε.
